Bệnh Phổi tắc nghẽn mạn tính xếp hàng thứ ba trong các nguyên nhân gây tử vong trên toàn cầu
Theo ThS.BS. Vũ Văn Thành, Trưởng khoa Bệnh Phổi tắc nghẽn mạn tính, Bệnh viện Phổi Trung ương, hiện nay trên thế giới có khoảng 3,1 triệu người bị mắc bệnh Phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), bệnh hiện xếp hàng thứ ba trong các nguyên nhân gây tử vong trên toàn cầu và con số này còn tiếp tục gia tăng trong những thập niên tới do tăng tiếp xúc các yếu tố nguy cơ và tình trạng già hoá dân số. Thế nhưng hầu hết người dân lại không có kiến thức đầy đủ về sự nguy hiểm của căn bệnh này.
Tại Việt Nam, điều tra dịch tễ học Bệnh Phổi tắc nghẽn mạn tính cho thấy, tỷ lệ Bệnh Phổi tắc nghẽn mạn tính ở độ tuổi trên 40 là 4,2% trong đó nam là 7,1% và nữ là 1,9% và chỉ có 4,3% dân số đã từng nghe về Bệnh Phổi tắc nghẽn mạn tính.Trong 205/534 bệnh nhân mắc bệnh nhưng không có biểu hiện lâm sàng như ho, khạc đờm hay khó thở, đây là vấn đề khó khăn trong phát hiện sớm COPD.
Bệnh Phổi tắc nghẽn mạn tính là bệnh thường gặp có thể dự phòng và điều trị triệu chứng, đặc trưng bởi sự tắc nghẽn đường thở tiến triển ngày càng nặng dần, liên quan tới phản ứng viêm bất thường của đường thở và nhu mô phổi bởi các phần tử và khí độc hại. Triệu chứng hô hấp thường gặp của bệnh là khó thở, ho và khạc đàm. Yếu tố nguy cơ chính gây bệnh COPD là thuốc lá.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong khói thuốc lá có khoảng 7.000 chất hóa học, trong đó có 70 được xếp vào loại gây ung thư gồm: Nicotin, Mônôxítcacbon, Hắcín, Benzen, Fomanđêhít, ĐĐT-Dieldrin(thuốc trừ sâu), Axeton (chất tẩy móng tay), Arsen & Butan (ga máy lửa), Xyanua hiđrô, Amoniac
( Chất tẩy sàn nhà và bồn vệ sinh), Methanol…Trong thuốc lá điện tử cũng chứa nhiều chất độc hại, gây nghiện, gây bệnh tật, tử vong. Theo Liên minh Kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA), thuốc lá điện tử có chứa Nicotine - chất gây nghiện cao, là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, và ung thư. Còn thuốc lá làm nóng chứa Nicotine là chất gây nghiện mạnh, có hại cho sức khỏe, đặc biệt đối với trẻ em, vị thành niên và phụ nữ có thai. Phơi nhiễm chất Nitrosamines liên quan tới ung thư phổi, mũi, thực quản, gan, tuyến tụy và cổ tử cung. Phơi nhiễm chất Aldehydes như Formaldehyde có thể gây ung thư phổi và mũi, ngoài việc khiến cho phổi dễ bị nhạy cảm trước các nhiễm khuẩn. Phơi nhiễm Carbon monoxide làm giảm việc cung cấp oxy tới tim làm tăng nguy cơ gây huyết khối, bệnh tim và đột quỵ. Phơi nhiễm Acrolein góp phần làm tăng mảng bám trong mạch máu cũng như tạo huyết khối, tăng nguy cơ tim mạch và đột quỵ. Phơi nhiễm cũng gây tổn hại khả năng chống viêm của phổi.
Ngoài ra, tiếp xúc với những yếu tố môi trường như: môi trường sống và làm việc bị ô nhiễm cũng là nguy cơ gây bệnh… Bệnh nhân bị mắc COPD thường mắc phải những bệnh đi kèm như: suy nhược, suy giảm chức năng cơ xương, hội chứng chuyển hóa, loãng xương, trầm cảm và ung thư phổi.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, khi có các triệu chứng ho, khạc đờm hay khó thở…, người bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được phát hiện, điều trị kịp thời./.