Chung tay hành động, hướng tới lá gan khỏe mạnh
Ngày 28/7 hàng năm được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chọn là Ngày Thế giới Phòng chống Viêm gan (World Hepatitis Day), nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, thúc đẩy sàng lọc, chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời các bệnh viêm gan virus – một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan và ung thư gan.
Theo báo cáo mới nhất của WHO năm 2024, mỗi ngày có tới 3.500 người tử vong do viêm gan B và C. Tổng số người sống chung với viêm gan B và C mạn tính trên toàn cầu ước tính khoảng 304 triệu người. Tuy nhiên, tỷ lệ tiếp cận y tế còn rất hạn chế: chỉ 13% người mắc viêm gan B và 36% người mắc viêm gan C được chẩn đoán, trong khi chỉ 3% và 20% tương ứng được điều trị đúng cách. WHO cảnh báo, nếu không có hành động mạnh mẽ hơn, mục tiêu chấm dứt viêm gan là mối đe dọa sức khỏe cộng đồng vào năm 2030 sẽ khó đạt được.
Tại Việt Nam hiện nay, có khoảng 10-12% dân số nhiễm viêm gan B. Viêm gan B xuất hiện và diễn biến âm thầm, khó phát hiện ở giai đoạn đầu. Khi bệnh mạn tính rất dễ dẫn đến xơ gan và ung thư gan, khoảng 80% ca ung thư gan ở Việt Nam có nhiễm virus viêm gan B. Tỷ lệ nhiễm viêm gan C dao động từ 1% đến hơn 4%, đặc biệt cao trong nhóm nguy cơ như người tiêm chích ma túy, bệnh nhân chạy thận nhân tạo hay nhiễm HIV.
Việt Nam đã đưa vaccine viêm gan B vào chương trình tiêm chủng mở rộng từ năm 2003. Tuy nhiên, thách thức hiện nay là làm sao tăng tỷ lệ tiêm mũi sơ sinh trong 24 giờ đầu, mở rộng sàng lọc và tiêm phòng cho người lớn, nhất là nhóm nguy cơ cao. Bên cạnh đó, việc tăng cường truyền thông, giảm kỳ thị đối với người mắc viêm gan cũng rất cần thiết.
Thông điệp Ngày Thế giới Phòng chống Viêm gan năm 2025 là: "Phá bỏ rào cản để tiến tới loại trừ bệnh viêm gan vi rút và ngăn ngừa ung thư gan" kêu gọi cộng đồng cùng hành động, phá vỡ rào cản tài chính, xã hội và hệ thống, để tất cả mọi người đều được tiếp cận xét nghiệm, tiêm phòng vaccine viêm gan B, điều trị và hỗ trợ.
Một lá gan khỏe mạnh là nền tảng của một cơ thể khỏe mạnh. Hãy đi khám định kỳ, tiêm phòng đầy đủ, sống lành mạnh và chia sẻ thông tin để cùng nhau đẩy lùi viêm gan – vì một cộng đồng khỏe mạnh hơn.
Thông điệp phòng, chống viêm gan virus:
1. Tiêm vaccine phòng viêm gan B đầy đủ, đặc biệt là tiêm mũi sơ sinh trong vòng 24 giờ đầu sau sinh.
2. Tầm soát viêm gan B, C định kỳ, nhất là với người có yếu tố nguy cơ cao như: có người thân nhiễm bệnh, từng truyền máu, xăm mình, chạy thận, quan hệ tình dục không an toàn…
3. Sử dụng bao cao su đúng cách để phòng lây truyền qua đường tình dục, trong đó có bệnh viêm gan B,C.
4. Không dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu, kim tiêm hay các vật sắc nhọn có thể dính máu.
5. Đảm bảo an toàn truyền máu, xét nghiệm sàng lọc viêm gan cho người hiến máu và người nhận máu.
6. Ăn uống hợp vệ sinh, tránh ăn thực phẩm sống hoặc chưa được nấu chín kỹ để phòng bệnh viêm gan A và E.
7. Hạn chế uống rượu bia để tránh làm tổn thương gan.
8. Tuân thủ điều trị nếu đã được chẩn đoán viêm gan mãn tính, khám định kỳ để theo dõi tình trạng gan.
9. Tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng, không kỳ thị với người mắc bệnh viêm gan./.