Thái Bình triển khai tiêm vắc xin phòng bệnh Lao (BCG) trong các bệnh viện có phòng sinh
Bệnh lao có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng việc tiêm phòng sớm vắc xin phòng lao (BCG) với khuyến cáo chỉ định cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt hiệu quả trong việc phòng ngừa các hình thái lao nguy hiểm, trong đó có lao màng não với độ bảo vệ lên tới 70%. Thời điểm tiêm chủng rất quan trọng để có được biện pháp bảo vệ kịp thời cho trẻ. Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo, trẻ sơ sinh nên được tiêm vắc xin BCG trong vòng 28 ngày đầu sau sinh. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng việc sử dụng đồng thời vắc xin BCG và vắc xin phòng viêm gan B, DPT-VGB-Hib, OPV là an toàn.
Vắc xin BCG được đưa vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia (TCMRQG) từ năm 1986 và được cung cấp miễn phí cho tất cả trẻ em Việt Nam dưới 01 tuổi tại các Trạm Y tế (TYT). Tuy nhiên tỷ lệ trẻ được tiêm đúng lịch (trong vòng 28 ngày sau sinh) hiện đang rất thấp tại khu vực miền Bắc. Cụ thể, theo báo cáo kết quả tiêm chủng 6 tháng đầu năm 2023 của các tỉnh khu vực miền Bắc, tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm vắc xin BCG trong vòng 28 ngày dao động từ 35%-82% và tỷ lệ này còn thấp hơn trong năm 2020-2021 do liên quan đến hoạt động phòng chống dịch Covid-19.
Trên địa bàn tỉnh Thái Bình, trong những năm qua công tác tiêm chủng đã được duy trì và đi vào nề nếp. Tuy nhiên, trước những thay đổi mới về cơ cấu bệnh tật của người dân và ngày càng có nhiều loại vắc xin, sinh phẩm y tế được đưa vào chương trình TCMR.Cụ thể, theo báo cáo kết quả tiêm chủng 08 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ tiêm vắc xin BCG đạt 63,40% chỉ tiêu kế hoạch, trong đó chỉ có khoảng 69% trẻ được tiêm trong vòng 01 tháng đầu sau sinh. Một số lý do dẫn đến tỷ lệ trẻ được tiêm vắc xin BCG trong tháng đầu sau sinh chưa cao được xác định là: khả năng tiếp cận dịch vụ tiêm chủng thấp do hầu hết các TYT xã/phường chỉ tổ chức tiêm chủng 1 lần/tháng, do đó tất cả những trẻ sinh hoặc được ra viện sau ngày tiêm chủng của TYT sẽ được tiêm chủng muộn sau 01 tháng. Đặc biệt, trong mấy năm qua, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 dẫn đến nhiều khó khăn trong công tác tiêm chủng. Còn tỷ lệ khá cao người dân kiêng không cho trẻ ra ngoài trước 01 tháng tuổi hay chưa nắm được lịch tiêm chủng vắc xin BCG. Trẻ sau sinh thường mắc vàng da sơ sinh, viêm da, chàm, kê… trong những ngày đầu sau sinh do đó cán bộ y tế cũng dè dặt trong chỉ định tiêm chủng cho những trẻ này.
Hiện tại, gần như toàn bộ trẻ được sinh ra tại các bệnh viện nên việc triển khai tiêm vắc xin BCG tại thời điểm này có những ưu điểm cụ thể như sau: Thuận tiện cho trẻ được tiếp cận, tiêm sớm vắc xin BCG ngày sau sinh. Giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ khi phải ra ngoài trong thời tiết xấu như mưa gió, nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao. Giảm chi phí do người dân phải di chuyển, nghỉ làm để đưa con đi tiêm. Hao phí vắc xin giảm do vắc xin được đóng lọ đa liều (10 liều/lọ). Các bệnh viện có nhân lực và trang thiết bị phục vụ công tác theo dõi và xử trí phản ứng sau tiêm tốt hơn các TYT.
Thực hiện Chương trình TCMRQG, ngày 09/10/2023 Sở Y tế Thái Bình ban hành Kế hoạch số 130/KH-SYT về việc triển khai tiêm vắc xin phòng bệnh lao (BCG) trong bệnh viện trên địa bàn tỉnh Thái Bình. Dự kiến từ tháng 11 năm 2023, tỉnh Thái Bình sẽ triển khai tiêm vắc xin phòng lao (BCG) tại tất cả các bệnh viện có phòng sinh trên địa bàn tỉnh, các TYT vẫn tiếp tục triển khai tiêm vắc xin BCG cho trẻ vào ngày 25 hàng tháng.
Tại các bệnh viện có phòng sinh, dựa trên số lượng trẻ sinh tại mỗi đơn vị có thể tổ chức tiêm vắc xin BCG hàng ngày hoặc nhiều ngày ngày một lần tại điểm tiêm chủng cố định của đơn vị, đảm bảo trẻ đủ điều kiện tiêm chủng được tiêm vắc xin BCG trước khi xuất viện. Đối với trẻ chưa đủ điều kiện tiêm sau khi sinh trong thời gian ở bệnh viện, tùy theo tình trạng sức khỏe của trẻ và điều kiện gia đình trẻ, các cơ sở y tế có phòng sinh sẽ hẹn gia đình cho trẻ quay lại tiêm hoặc hướng dẫn liên hệ với TYT hoặc các cơ sở tiêm chủng dịch vụ để được tiêm chủng càng sớm càng tốt. Với các trẻ sinh từ nơi khác hoặc đến khám và điều trị mà chưa được tiêm vắc xin BCG: Các đơn vị bố trí tiêm cho những trẻ này cùng với thời điểm tiêm chủng cho trẻ tại đơn vị mình nếu đủ điều kiện. Nếu chưa đủ điều kiện tiêm thì hẹn trẻ quay lại khi đủ điều kiện hoặc hướng dẫn liên hệ TYT tuyến xã hoặc cơ sở tiêm chủng dịch vụ để đăng kí tiêm chủng cho trẻ.
Trong thời gian đầu vẫn tiếp tục triển khai tiêm chủng BCG cho trẻ tại các TYT xã/phường/thị trấn song hành với tiêm chủng BCG cho trẻ tại các bệnh viện có phòng sinh trên địa bàn tỉnh.
Các Trung tâm Y tế huyện/thành phố căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương như: nhu cầu đăng ký tiêm hàng tháng, đặc điểm địa lý... bố trí tiêm BCG tại tất cả hoặc một số TYT, đảm bảo tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ được tiếp cận dịch vụ tiêm chủng và hạn chế tối đa hao phí vắc xin. Đồng thời, chỉ đạo các TYT thực hiện tốt công tác truyền thông về địa điểm, thời gian tiêm tới gia đình trẻ để phối hợp với cơ sở tiêm chủng thực hiện tốt việc tiêm vắc xin BCG cho trẻ tại các TYT./.