Thanh thiếu niên đôi mặt với rủi ro nhiễm HIV do thiếu kiến thức

Thanh thiếu niên hiện nay đang đứng trước nhiều nguy cơ về sức khỏe, trong đó có rủi ro nhiễm HIV do thiếu kiến thức và kỹ năng phòng tránh. Đặc biệt, trong giai đoạn dậy thì nhạy cảm, các em dễ bị lôi cuốn vào những hành vi nguy cơ mà chưa biết cách tự bảo vệ. Để bảo vệ nhóm tuổi này, cần trang bị kiến thức toàn diện về HIV/AIDS, đổi mới phương pháp truyền thông, giảm kỳ thị và tăng cường sự hỗ trợ từ gia đình, cộng đồng.

Thực trạng đáng lo ngại ở giới trẻ về rủi ro lây nhiễm HIV/AIDS

Một bộ phận không nhỏ thanh thiếu niên chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về sức khỏe sinh sản và tình dục an toàn. Việc e ngại, né tránh nói về HIV/AIDS trong gia đình và trường học khiến thanh thiếu niên dễ rơi vào tình huống nguy cơ cao mà không biết cách tự bảo vệ mình. Ngoài quan hệ tình dục không an toàn, sử dụng chung kim tiêm hay lạm dụng rượu bia, chất kích thích, cũng là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm.

Theo số liệu của UNAIDS (Chương trình Phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS), mỗi tuần trên thế giới có khoảng 4.000 thanh thiếu niên và thanh niên trẻ từ 15–24 tuổi nhiễm mới HIV. Ở Việt Nam, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm này vẫn chiếm tỷ lệ đáng kể, trong đó nhiều trường hợp bắt nguồn từ thiếu hiểu biết về đường lây truyền và biện pháp bảo vệ.

Thách thức về sức khỏe ở người trẻ nhiễm HIV

Trẻ có nguy cơ nhiễm HIV do không được trang bị đầy đủ kiến thức.( Hình minh họa)

HIV làm suy yếu nghiêm trọng hệ miễn dịch khiến các em dễ mắc phải các bệnh nhiễm trùng cơ hội như viêm phổi, lao, nhiễm nấm, tiêu chảy kéo dài...  Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, những bệnh này có thể đe dọa đến tính mạng.

Việc điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV) giúp kiểm soát HIV,  nhưng lại đi kèm với nhiều tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, rối loạn giấc ngủ, thay đổi hình dáng cơ thể. Ở trẻ nhỏ, việc duy trì tuân thủ uống thuốc hằng ngày là một thử thách lớn,  phụ thuộc vào người chăm sóc. Bất kỳ sự gián đoạn nào trong quá trình điều trị cũng có thể dẫn đến kháng thuốc, khiến việc kiểm soát bệnh trở nên khó khăn hơn.

Ngoài sức khỏe thể chất,  trẻ em nhiễm HIV còn phải đối diện với áp lực tâm lý và sự kỳ thị xã hội.  Sự thiếu thấu hiểu từ bạn bè, thầy cô, cộng đồng dễ khiến các em tự ti, lo lắng và dễ dẫn đến rối loạn tâm lý, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị.

Bảo vệ sức khỏe bản thân bằng việc trang bị đầy đủ kiến thức

Trang bị kiến thức đúng đắn về HIV/AIDS giúp trẻ hiểu rõ tình trạng sức khỏe, biết cách phòng tránh, giảm lo sợ và tự tin hơn trong sinh hoạt hàng ngày. Kiến thức về tuân thủ điều trị ARV đặc biệt quan trọng, giúp nâng cao ý thức, đảm bảo hiệu quả kiểm soát virus và ngăn ngừa kháng thuốc.

Ngoài sức khỏe thể chất, trẻ cũng cần được trang bị kỹ năng sống và kiến thức tâm lý xã hội. Khi có hiểu biết đúng đắn, trẻ sẽ mạnh dạn chia sẻ, tìm kiếm sự hỗ trợ, biết cách ứng phó với kỳ thị và bảo vệ bản thân trước áp lực xã hội. Đây chính là chìa khóa để các em hòa nhập, duy trì học tập, phát triển trí tuệ và nhân cách một cách toàn diện.

Một môi trường thân thiện, không kì thị giúp trẻ nhiễm HIV có cơ hội hòa nhập

Gia đình, nhà trường và xã hội có trách nhiệm cùng nhau tạo ra một môi trường an toàn, thân thiện và cởi mở để trẻ được tiếp cận nguồn thông tin chính thống, dễ hiểu, phù hợp với lứa tuổi. Khi được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng, mỗi trẻ nhiễm HIV sẽ có “tấm khiên” vững chắc để sống khỏe mạnh, tự tin, và có tương lai tươi sáng như bao bạn bè đồng trang lứa.