Hút thuốc lá có hại cho sức khoẻ

Định nghĩa khói thuốc: Có 3 kiểu khói thuốc: dòng khói chính, dòng khói phụ và khói thuốc môi trường. Dòng khói chính là dòng khói do người hút thuốc hít vào, là luồng khí đi qua gốc của điếu thuốc. Dòng khói phụ là khói thuốc từ đầu điếu thuốc đang cháy toả ra vào không khí, nó không bao gồm phần khói thuốc do người hút thở ra. Khoảng 80% điếu thuốc là cháy bỏ đi. Khói thuốc môi trường  là hỗn hợp của dòng phói phụ và khói thở ra của dòng khói chính cũng như các chất tạp nhiễm khuếch tán qua giấy quấn thuốc lá và đầu điếu thuốc giữa các lần hút.

Một số thí nghiệm chỉ ra rằng, ngay cả khi thuốc lá đã được dập tắt thì chất độc trong khói thuốc vẫn sẽ phát tán ra không gian bên ngoài trong một thời gian dài, vẫn  gây ảnh hưởng đến sức khoẻ những người xung quanh.

Từ trước đến nay, có rất nhiều người hiểu sai về bản chất của thuốc lá. Họ cho rằng thuốc lá chỉ là một món đồ xả strees sau những giờ căng thẳng hoặc có công dụng giúp tình táo đầu óc, có thêm cảm hứng trong công việc. Tuy nhiên, những lợi ích nó mang lại không thể bù đắp nổi những gì nó tàn phá với cơ thể con người, từ trí não, hệ thần kinh, cơ quan nội tạng cho đến sức khoẻ của những người xung quanh.

Ở dạng điếu hút, ngay khi bạn châm lửa, khói thuốc mang hàng ngàn chất độc bắt đầu lan sâu vào trong phổi, phát tán nhanh chóng vào từng tế bào, đầu độc và làm suy yếu dần hệ miễn dịch. Cùng với đó, khói thuốc phát tán bên ngoài không khí cũng gây ảnh hưởng đến những người xung quanh, khiến họ buộc phải hút thuốc bị động và chịu những tác động đến sức khoẻ tương tự như người hút trực tiếp. Sẽ cực kì nguy hại khi bạn hút thuốc cạnh trẻ nhỏ hoặc phụ nữ mang thai, chất độc của khói thuốc thậm chí có thể khiến trẻ bị u não, thai phụ sinh non.

Nhiều người nhầm tưởng chỉ cần hút thuốc ở một phòng khác sẽ an toàn cho mọi người trong gia đình. Đây cũng là một hiểu lầm tai hại. Khoa học đã chứng minh, khói thuốc phát tán ra sẽ bám rất lâu trên trang phục, vật dụng như bàn ghế, quần áo, cốc chén… Khi người khác sờ nắm, chạm lên bề mặt này cũng sẽ nhiễm các chất độc từ thuốc lá. Đối với trẻ em, khi hút thuốc lá tự động sẽ có nguy cơ mắc các căn bệnh như viêm tai giữa, hen suyễn, bệnh đường hô hấp, giảm chức năng phổi và các bệnh u, ung thư. Trẻ sơ sinh có thời gian thai kỳ tiếp xúc với thuốc lá hay khói thuốc cũng tăng nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.

Một số thí nghiệm cũng chỉ ra rằng, ngay cả khi thuốc lá đã được dập tắt thì chất độc trong khói thuốc vẫn sẽ phát tán ra không gian bên ngoài thêm 3-5 ngày nữa.

Máy lọc không khí chỉ có thể làm mất mùi thuốc lá, còn những chất độc vẫn ẩn hiện trong không gian, vật dụng gia đình.

Việc hút thuốc lá điện tử cũng độc hại không kém, thuốc lá điện tử chứa chất Nicotine gấp nhiều lần so với thuốc lá truyền thống, đi cùng với đó là loạt hợp chất gây nghiện khác như Benzence, Acetaldehyde…tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư và nhiều căn bệnh khác.

Trong khói thuốc lá chứa hơn 7.000 loại hoá chất độc hại, trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khoẻ, bao gồm chất gây nghiện, các chất gây độc và 70 chất gây ung thư. Chia ra 04 nhóm chính:

1. Nicotine: Nicotine là một chất không màu, chuyển thành màu nâu khi cháy và có mùi thuốc khi tiếp xúc với không khí.Nicotine được hấp thụ qua da, miệng và niêm mạc mũi hoặc hít vào phổi. Người hút thuốc trung bình đưa vào cơ thể 1 đến 2 mg Nicotine mỗi điếu thuốc hút. Hút thuốc lá đưa nicôtin một cách nhanh chóng đến não, trong vòng 10 giây sau khi hít vào. Cơ quan Kiểm soát Dược và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) xếp Nicôtine vào nhóm các chất có tính chất dược lý gây nghiện chủ yếu, tương tự như các chất ma tuý Heroin và Cocain. Tác dụng gây nghiện của Nicotine chủ yếu là trên hệ thần kinh trung ương với sự có mặt của các thụ thể Nicotine trên các cấu trúc não. Chất Alcaloide này tác động lên các thụ thể ở hệ thống thần kinh với chất dẫn truyền thần kinh dopamine. Dopamin là một hoá chất chính trong não điều chỉnh mong muốn sử dụng các chất gây nghiện, gây bài tiết Adrenaline (nhịp tim nhanh, co mạch ngoại vi, ức chế co bóp và chế tiết dịch vị dạ dày).

2. Monoxit carbon (khí CO): Khí CO có nồng độ cao trong khói thuốc lá và sẽ được hấp thụ vào máu, gắn với hemoglobine với ái lực mạnh hơn 20 lần oxy. Với người hút trung bình 1 bao thuốc mỗi ngày thì hàm lượng Hemoglobine khử có thể tới 7-8%. Sự tăng hemoglobine khử làm chuyển dịch đường cong phân tách Oxy-hemoglobin dẫn đến giảm lượng oxy chuyển đến tổ chức gây thiếu máu tổ chức và có lẽ góp phần hình thành các mảng xơ vữa động mạch.

3. Các phân tử nhỏ trong khói thuốc lá: Khói thuốc lá chứa nhiều chất kích thích dạng khí hoặc dạng hạt nhỏ. Các chất kích thích này gây nên các thay đổi cấu trúc của niêm mạc phế quản dẫn đến tăng sinh các tuyến phế quản, các tế bào tiết nhầy và làm mất các tế bào có lông chuyển. Các thay đổi này làm tăng tiết nhày và giảm hiệu quả thanh lọc của thảm nhày-lông chuyển. Phần lớn các thay đổi này có thể hồi phục được khi ngừng hút thuốc.

4. Các chất gây ung thư: Trong khói thuốc lá có trên 70 chất gây ung thư trong số đó gồm cả các hợp chất thơm có vòng đóng như Benzopyrene có tính chất gây ung thư. Các hoá chất này tác động lên tế bào bề mặt của đường hô hấp gây nên tình trạng viêm mạn tính, phá huỷ tổ chức, biến đổi tế bào dẫn đến dị sản, loạn sản rồi ác tính hoá.

Chính vì những độc tính từ khói thuốc, khiến người hút thuốc lá dễ bị các bệnh như: rụng tóc, đục thủy tinh thể, da nhăn, giảm thính lực, sâu răng, ung thư da, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, loãng xương, bệnh tim mạch, vàng móng tay, ung thư cổ tử cung, tinh trùng biến dạng, bệnh vảy nến, viêm tắc mạch máu, ung thư phổi và các cơ quan khác như: mũi, miệng, lưỡi, tuyến nước bọt, họng, thanh quản, thực quản, thận, dương vật, tụy...

Những người đang hút thuốc hãy từ bỏ ngay việc hút thuốc của mình để cứu bản thân và cộng đồng tránh được những căn bệnh nguy hiểm do khói thuốc gây ra./.