Rối loạn giấc ngủ do suy tim và cách khắc phục
Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi thể lực, ổn định tâm thần và duy trì sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, ở người mắc bệnh suy tim – một trong những bệnh lý tim mạch mạn tính phổ biến – chất lượng giấc ngủ thường xuyên bị suy giảm nghiêm trọng. Rối loạn giấc ngủ không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn có thể làm tình trạng suy tim tiến triển nặng hơn, làm tăng nguy cơ nhập viện và tỷ lệ tử vong. Nhận biết và kiểm soát sớm rối loạn giấc ngủ do suy tim là một bước quan trọng trong chăm sóc toàn diện người bệnh.
Theo các chuyên gia y tế , suy tim xảy ra khi tim không đủ khả năng bơm máu đáp ứng nhu cầu oxy và dưỡng chất của cơ thể. Quá trình này kéo theo nhiều biến đổi về huyết động, hô hấp và thần kinh, ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ. Các nghiên cứu cho thấy, có đến 50–75% bệnh nhân suy tim gặp phải các dạng rối loạn giấc ngủ khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:
- Mất ngủ: Người bệnh khó đi vào giấc ngủ, ngủ chập chờn, không sâu, dễ tỉnh giấc giữa đêm, đặc biệt khi có ho về đêm, khó thở khi nằm.
- Ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea): Có thể là ngưng thở tắc nghẽn (OSA) do sụp đổ đường hô hấp trên, hoặc ngưng thở trung ương (CSA) do rối loạn điều hòa nhịp thở từ não bộ, cả hai dạng đều thường gặp ở bệnh nhân suy tim.
- Chứng rối loạn nhịp thở kiểu Cheyne-Stokes: Đặc trưng bởi chu kỳ tăng, giảm nhịp thở xen kẽ ngừng thở, gây thiếu oxy máu khi ngủ ban đêm, làm tăng gánh nặng cho tim.
- Hội chứng chân không yên (Restless Legs Syndrome): gây cảm giác khó chịu, buộc phải cử động chân liên tục khi nghỉ ngơi, làm gián đoạn giấc ngủ.
Người bệnh suy tim cần lưu ý các dấu hiệu sau để sớm nghi ngờ tình trạng rối loạn giấc ngủ:
+ Khó thở khi nằm, phải ngồi dậy nhiều lần trong đêm.
+ Ngáy to, thở ngắt quãng khi ngủ.
+ Hay thức giấc giữa đêm, khó ngủ lại dù không rõ nguyên nhân.
+ Mệt mỏi, buồn ngủ ban ngày, giảm năng suất lao động.
+ Có cảm giác bồn chồn chân tay vào buổi tối.
+ Dễ cáu gắt, trầm cảm, mất tập trung.
- Các biện pháp để có giấc ngủ ngon
+ Bám sát lịch trình ngủ cố định. Bạn có thể đi ngủ vào cùng một thời điểm và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi sáng, kể cả vào cuối tuần.
+ Nhận đủ ánh sáng tự nhiên, đặc biệt là vào sáng sớm. Hãy thử đi bộ buổi sáng hoặc buổi trưa.
+ Tập thể dục hằng ngày, tuy nhiên không nên tập thể dục trong vòng vài giờ trước khi đi ngủ.
+ Tránh ánh sáng nhân tạo, đặc biệt là trong vài giờ trước khi đi ngủ bằng cách sử dụng bộ lọc ánh sáng xanh độc hại (blue light filter) trên máy tính hoặc điện thoại thông minh.
+ Không ăn hoặc uống trong vòng vài giờ trước khi đi ngủ, đặc biệt là rượu và thực phẩm chứa nhiều chất béo hoặc đường.
+ Giữ cho phòng ngủ mát mẻ, tối và yên tĩnh.
+ Nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để xác định những vấn đề gây cản trở giấc ngủ ngon như phát hiện kịp thời các vấn đề về bệnh lý.
Vì giấc ngủ có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tim mạch nên việc bảo vệ giấc ngủ với mỗi người đều rất quan trọng. Do đó nếu bạn bị mất ngủ kinh niên hoặc xuất hiện các dấu hiệu rối loạn giấc ngủ bạn nên đi khám sức khỏe để được bác sĩ hướng dẫn điều trị kịp thời, hiệu quả.