Thực trạng vô sinh, hiếm muộn ngày càng gia tăng và trẻ hóa
Các thống kê gần đây của Tổ chức Y tế Thế giới và của Bộ Y tế Việt Nam cho thấy tỷ lệ vô sinh ở Việt Nam ở mức cao, và đáng buồn hơn là một nửa trong số đó xảy ra ở các cặp vợ chồng dưới 30 tuổi. Có những cặp vợ chồng chỉ mới 20-21 tuổi đã gặp phải vấn đề về sức khoẻ sinh sản gây vô sinh. Do đó, việc tìm hiểu các dấu hiệu cảnh báo cũng như chủ động phòng ngừa vô sinh, hiếm muộn là cực kỳ quan trọng đối với các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ.
Theo số liệu của Bộ Y tế, tỷ lệ vô sinh ở Việt Nam là 7,7%, sau mỗi năm, tỷ lệ vô sinh thứ phát tăng 15 - 20% và chiếm hơn 50% các trường hợp vô sinh. Hàng năm, ước tính có khoảng 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh và 50% trong số đó là dưới 30 tuổi. Còn thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới cũng cho thấy Việt Nam là quốc gia trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương có tỷ lệ sinh thấp nhất và tỷ lệ vô sinh cao nhất thế giới.
Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng giảm sinh, các chuyên gia cho rằng có nhiều nguyên nhân, có thể kể đến như: gia tăng áp lực công việc, cuộc sống; chi phí nuôi con tăng dẫn đến việc các gia đình ngại sinh con. Ngoài ra, xu hướng độc thân, xu hướng không con hay việc phụ nữ được tạo điều kiện học tập, phát triển, tham gia các hoạt động xã hội; việc sử dụng thuốc tránh thai…cũng tác động đến tỷ lệ sinh.
Riêng với tình hình gia tăng bệnh lý hiếm muộn có nhiều yếu tố như: tuổi lập gia đình, có con ở cả nam và nữ tăng; ô nhiễm môi trường, thực phẩm tăng ảnh hưởng đến tinh trùng, noãn, hệ sinh sản; biến đổi khí hậu…
Ở nam giới bị vô sinh, hiếm muộn có thể là do các nguyên nhân như: Tinh trùng kém cả về số lượng lẫn chất lượng; Những bất thường về tinh hoàn như tinh hoàn ẩn, teo tinh hoàn hoặc mắc bệnh về tiết niệu; Đã từng thực hiện các phẫu thuật như phẫu thuật vùng bẹn bìu, phẫu thuật thắt ống dẫn tinh,…Quan hệ tình dục với nhiều bạn tình mà không sử dụng biện pháp an toàn khiến mắc các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục tỷ lệ cao; Môi trường làm việc không đảm bảo, thường xuyên tiếp xúc nhiệt độ cao, hóa chất,… Có thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia và sử dụng các chất kích thích; Chế độ ăn không khoa học, tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn,…; Lười vận động và tập luyện dẫn đến thừa cân, béo phì; Rối loạn nội tiết tố nam do căng thẳng, suy nhược,…
Bên cạnh đó, một số nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới bị vô sinh, hiếm muộn có thể là do mắc các bệnh lý ở tử cung cùng những bất thường ở vòi tử cung; Nhiễm bệnh lây qua đường tình dục; Viêm nhiễm vùng chậu kéo dài; Rối loạn kinh nguyệt; Lạm dụng các thuốc tránh thai khẩn cấp, hoặc các thuốc nội tiết,…Suy buồng trứng sớm;…
Hầu như các cặp vợ chồng không biết mình bị vô sinh, hiếm muộn cho đến khi không thể mang thai tự nhiên sau một thời gian dài mong con. Tỷ lệ vô sinh ở Việt Nam đang ở mức báo động nên làm sao để phòng ngừa vô sinh, hiếm muộn là vấn đề được nhiều người quan tâm. Ngoài nguyên nhân do bệnh lý di truyền, bẩm sinh thì để phòng ngừa vô sinh, hiếm muộn, các cặp đôi cần lưu ý:
- Xây dựng đời sống hôn nhân 1 vợ 1 chồng.
- Sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ.
- Ăn uống đủ chất và khoa học. Hạn chế tiêu thụ thức ăn nhanh, đồ đóng hộp, đồ chế biến sẵn vì chúng có sử dụng nhiều gia vị, hương liệu và chất bảo quản.
- Sinh hoạt điều độ, ngủ đủ giấc, làm việc hợp lý.
- Tích cực vận động và tập luyện mỗi ngày để vừa nâng cao sức khỏe, vừa kiểm soát cân nặng, phòng tránh thừa cân, béo phì
- Không nạo phá thai.
- Khám sức khỏe định kỳ 1 - 2 lần/ năm và khám ngay khi xuất hiện các bất thường ở cơ quan sinh sản cảnh báo dấu hiệu vô sinh, hiếm muộn.
Theo các bác sĩ, vô sinh, hiếm muộn vẫn có thể điều trị được nếu phát hiện sớm và áp dụng các phương pháp hỗ trợ, can thiệp hiện đại, phù hợp. Do đó, việc đi khám sức khỏe sinh sản sớm hoặc định kỳ là rất quan trọng và cần thiết để gia tăng cơ hội và hiện thực hóa giấc mơ làm cha mẹ cho các cặp vợ chồng.