BỆNH BÉO PHÌ Ở TRẺ: NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH PHÒNG TRÁNH

Béo phì được xét trên 2 phương diện: tỷ lệ mỡ của cơ thể và cân nặng.Béo phì là yếu tố nguy cơ gây nên nhiều bệnh tật trong cơ thể như: Thoái hóa khớp, đau thắt lưng; bệnh hệ nội tiết và chuyển hóa: bệnh đái tháo đường, rối loạn mỡ máu; bệnh hệ tim mạch; bệnh hệ hô hấp; ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ, trẻ tự ti do bị bạn bè chế giễu, không muốn đi học. Dần dần các em trở nên thụ động, thiếu linh hoạt và cô đơn vì không có bạn, nếu tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến chứng trầm cảm.

Trẻ em thừa cân, béo phì (TC,BP)có nguy cơ mắc các bệnh như người trưởng thành nhưng có thể nặng hơn do thời gian kéo dài, ảnh hưởng đến nội tiết và tâm lý của trẻ. Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, ngủ đủ giấc, không bắt trẻ học quá nhiều, tạo điều kiện để trẻ có thể vui chơi, vận động, … là những việc cần làm để phòng ngừa bị TC,BP ở trẻ.

         1. Nguyên nhân gây béo phì : Trẻ em béo phì thường xuất phát từ các nguyên nhân:

- Dinh dưỡng không cân đối

Cho trẻ ăn quá nhiều thức ăn nhanh, đồ ngọt, nước uống có gas và các loại thực phẩm giàu đường, giàu chất béo nhưng ít chất xơ rất dễ dẫn đến béo phì. Ngoài ra, ăn vặt liên tục, ăn nhiều bữa, ăn không đúng giờ, hay ăn đêm,... cũng gây mất cân bằng dinh dưỡng và khiến trẻ em bị béo phì.

- Ít vận động

Trẻ có thói quen thích xem điện thoại, tivi, ngại tham gia các hoạt động thể chất. Thói quen lười vận động này khiến cho năng lượng dư thừa không được tiêu hao và dễ tăng tích lũy mỡ.

- Di truyền

Trẻ béo phì cũng có thể chịu ảnh hưởng từ yếu tố di truyền khi trong nhà có bố, mẹ cũng bị thừa cân hoặc béo phì.

- Nguyên nhân khác

+ Trẻ bị lo âu, căng thẳng thường xuyên, trầm cảm có xu hướng giải tỏa cảm xúc bằng cách ăn nhiều hơn.

+ Thiếu không gian, môi trường thuận lợi cho hoạt động thể chất của trẻ.

+ Mắc bệnh nền, bệnh về chuyển hóa hoặc hormone,...

2. Cách phòng tránh thừa cân, béo phì ở trẻ em

Phòng tránh thừa cân, béo phì cho trẻ mẫu giáo, nhà trẻ (0- 5 tuổi):  

- Người mẹ trong thời gian có thai cần thực hiện dinh dưỡng hợp lý cho người mẹ trong thời gian có thai: Mức tăng cân hợp lý trong thời gian mang thai của bà mẹ là 10-12 kg.

          - Thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ: Cho trẻ bú sớm (ngay trong vòng giờ đầu sau sinh), bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục bú kéo dài cho đến khi trẻ được 24 tháng.

          - Chế độ ăn bổ sung hợp lý: cho trẻ ăn bổ sung đúng thời điểm (khi trẻ tròn 6 tháng), ăn đủ số bữa theo lứa tuổi, khẩu phần ăn cân đối, phối hợp nhiều nhóm thực phẩm.

          - Tập thói quen cho trẻ ngủ sớm, ngủ đủ giấc.

          - Tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ qua các hoạt động như trượt trên cầu trượt, bập bênh, đu quay và các hoạt động ngoài trời.

          Phòng tránh thừa cân, béo phì cho trẻ lứa tuổi học đường (6-19 tuổi)

- Bổ sung sữa (không đường) giúp cải thiện tình trạng dinh dưỡng và chiều cao. Không sử dụng thức ăn nhanh, chiên rán nhiều dầu, mỡ.

- Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, thức ăn dành cho trẻ cần da dạng đảm bảo cung cấp đủ nguồn protein động vật và thực vật.  

- Sử dụng muối i-ốt với một lượng ít dưới 4 gram/ngày. Không nên ăn mặn.  

- Tăng cường hoạt động thể lực: Cần cho trẻ tham gia các hoạt động thể lực thường xuyên và phù hợp.

- Trẻ cần được ngủ đủ: trung bình 8-10 giờ mỗi ngày.

Béo phì ở trẻ em có nguy cơ dẫn đến béo phì khi trưởng thành và rối loạn bệnh lý khác liên quan tới béo phì. Vì vậy, cần chủ động phòng tránh béo phì và tối ưu tiềm năng tăng trưởng chiều cao không chỉ giúp trẻ phát triển về thể chất, trí não mà còn tăng cường sức khỏe đặc biệt là phòng, chống các bệnh không lây nhiễm khi trưởng thành./