Bộ Y tế triển khai tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con năm 2024
Ngày 15/5/2024, Bộ Y tế ban hành công văn số 2562/BYT-AIDS về việc triển khai tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con năm 2024 nhằm thúc đẩy sự tham gia của cả hệ thống chính trị và của toàn dân, thực hiện mục tiêu “Loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con vào năm 2030” đã được đề ra trong Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030; Nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là phụ nữ mang thai, vợ của những người nhiễm HIV trong độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ có hành vi nguy cơ cao về lợi ích của xét nghiệm HIV sớm và điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con sớm; Giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với phụ nữ mang thai nhiễm HIV và trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV, tăng cường sự hỗ trợ của gia đình, xã hội trong dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con; Tăng cường cung cấp các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con như xét nghiệm phát hiện nhiễm HIV cho phụ nữ mang thai, cung cấp thuốc ARV cho phụ nữ nhiễm HIV bao gồm phụ nữ nhiễm HIV mang thai, cung cấp thuốc ARV điều trị dự phòng lây nhiễm HIV cho con, chẩn đoán sớm nhiễm HIV ở trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV, đẩy mạnh các can thiệp và tăng cường chất lượng các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.
Chủ đề của Tháng cao điểm Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con năm 2024: “Hướng tới loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con vào năm 2030”.
Các hoạt động chủ yếu
1. Ban hành văn bản hướng dẫn chỉ đạo
Ban Chỉ đạo phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm các cấp ban hành văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị trực thuộc tăng cường triển khai các hoạt động trong Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con năm 2024 phù hợp với điều kiện và chức năng, nhiệm vụ cụ thể của từng đơn vị, địa phương.
2. Tổ chức các hoạt động truyền thông, vận động trong Tháng cao điểm Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.
a) Lễ phát động Tháng cao điểm Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con
- Ủy ban Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS, ma túy, mại dâm khuyến khích các tỉnh, thành phố tổ chức Lễ phát động Tháng cao điểm Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con;
- Thời điểm tổ chức Lễ phát động Tháng cao điểm Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con cần được thực hiện trước hoặc trong ngày mở đầu Tháng cao điểm (ngày 01/6/2021).
b) Tổ chức các hoạt động truyền thông, vận động hưởng ứng Tháng cao điểm Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con
- Về nội dung truyền thông cần chú trọng vào các nội dung sau:
Lợi ích của xét nghiệm sớm HIV cho phụ nữ mang thai.
Thời điểm phụ nữ nhiễm HIV có thể mang thai an toàn giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho con.
Lợi ích của điều trị ARV sớm cho người nhiễm HIV và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.
Lợi ích của theo dõi tải lượng vi rút HIV đối với phụ nữ mang thai nhiễm HIV để sinh ra những đứa con khỏe mạnh.
Lợi ích của điều trị dự phòng ARV cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV hoặc mẹ có xét nghiệm HIV có phản ứng khi chuyển dạ, khi sinh.
Lợi ích của việc thực hiện chẩn đoán sớm nhiễm HIV ở trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV.
Lợi ích của điều trị ARV sớm cho trẻ được chẩn đoán nhiễm HIV do lây truyền HIV từ mẹ sang con.
Lợi ích của việc quản lý thai, khám thai sớm trong ba tháng đầu để được tư vấn và xét nghiệm HIV sớm; điều trị bằng thuốc ARV sớm ngay trong những tháng đầu của thai kỳ ở phụ nữ mang thai nhiễm HIV trong việc giảm lây truyền HIV từ mẹ sang con.
Các can thiệp cần thiết cho phụ nữ khi mang thai, khi sinh và bà mẹ, trẻ sau sinh từ mẹ nhiễm HIV;
Các biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV khác: Lợi ích của các biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV dành cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và phụ nữ mang thai.
Quyền sinh con của phụ nữ nhiễm HIV.
Quảng bá các dịch vụ tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai và điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con tại địa phương...;
Đảm bảo tài chính cho chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.
- Về hình thức: tổ chức các sự kiện với hình thức linh hoạt và triển khai đa dạng phong phú các hình thức truyền thông phù hợp với nguồn lực sẵn có của từng địa phương.
Truyền thông đại chúng về chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con: Ưu tiên về thời điểm, thời lượng phát sóng trên đài phát thanh, đài truyền hình; dung lượng và vị trí đăng trên báo in, báo điện tử trong Tháng cao điểm Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; tăng cường truyền thông qua các chương trình giải trí trên truyền hình, các phóng sự, các chương trình quảng cáo, các chương trình tọa đàm, giao lưu với những người nổi tiếng về HIV/AIDS... Xây dựng chuyên trang, chuyên mục về dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, đăng tải tin, bài viết trên các phương tiện thông tin đại chúng ở trung ương và địa phương như Đài Phát thanh và Truyền hình, báo in, báo điện tử.
Tăng cường truyền thông trên hệ thống mạng xã hội và các trang thông tin điện tử.
Phát triển và phổ biến các phương tiện và tài liệu truyền thông: Xây dựng các cụm panô, khẩu hiệu, treo băng roll tại các địa điểm công cộng có đông người qua lại như các trục đường giao thông chính, các bến xe, công viên; cửa ngõ thành phố, xã phường, thôn, ấp, bản và cổng các cơ quan, đơn vị, trường học, bệnh viện; Phổ biến các ấn phẩm truyền thông Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con khác như áp phích, tranh gấp, tờ rơi, sách mỏng về dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.
3. Triển khai thực hiện các hoạt động khác về Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con
- Giới thiệu, quảng bá rộng rãi về lợi ích của việc tiếp cận sớm các dịch vụ xét nghiệm HIV; dự phòng, chăm sóc, điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con và giới thiệu chi tiết các cơ sở cung cấp dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con sẵn có tại địa phương, đơn vị, bao gồm cả các dịch vụ chuyển tiếp, chuyển tuyến phụ nữ mang thai nhiễm HIV và con của họ để họ dễ dàng tiếp cận và sử dụng;
- Tổ chức mở rộng việc cung cấp các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con như tư vấn xét nghiệm HIV lưu động; xét nghiệm HIV dựa vào cộng đồng; điều trị ARV trong ngày, cấp thuốc ARV nhiều tháng, cấp thuốc ARV tại các trạm y tế xã;
- Tổ chức các chương trình vận động các tổ chức, cá nhân và gia đình tích cực tham gia các hoạt động dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con trong nhóm phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ;
- Huy động sự tham gia của nam giới trong các hoạt động Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con;
- Các đơn vị cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản lồng ghép cung cấp can thiệp Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con theo các nội dung được quy định tại Quyết định số 2834/QĐ-BYT ngày 4/7/20219 của Bộ Y tế “Hướng dẫn các can thiệp dự phòng lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai từ mẹ sang con” bao gồm tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai, đặc biệt trong lần khám thai đầu tiên, tư vấn, chuyển tiếp và theo dõi phụ nữ mang thai nhiễm HIV đến điều trị ARV tại cơ sở điều trị HIV;
- Các đơn vị điều trị HIV thực hiện tư vấn, điều trị ARV ngay cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV, phối hợp chặt chẽ với cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản trong việc theo dõi, quản lý phụ nữ mang thai nhiễm HIV trước và sau sinh; điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con bằng thuốc ARV và chẩn đoán sớm nhiễm HIV cho trẻ sinh từ mẹ nhiễm HIV;
- Rà soát, chấn chỉnh, giám sát hỗ trợ nhằm nâng cao chất lượng các dịch vụ, đảm bảo tính sẵn có, tính dễ tiếp cận của các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con;
- Vận động những người tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân tộc thiểu số, tôn giáo, dòng họ (già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo, trưởng họ, trưởng tộc...) tích cực tham gia các hoạt động dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con trong đồng bào vùng dân tộc và miền núi;
- Vận động các tổ chức tôn giáo, tổ chức phi chính phủ, các tổ chức xã hội dân sự khác và mạng lưới người nhiễm HIV tại địa phương tích cực tham gia và tổ chức các hoạt động nhân Tháng cao điểm Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con;
- Tổ chức giám sát, đánh giá việc thực hiện công tác Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con của các cấp, các ngành, các địa phương, đơn vị;
- Dự trù và cung ứng đầy đủ thuốc dự phòng lây truyền HIV cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV và trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV.
Khẩu hiệu của Tháng cao điểm
Nhiệt liệt hưởng ứng Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con!
Không có HIV ở mẹ - Không lây truyền HIV cho con!
Xét nghiệm HIV sớm cho mẹ - Hướng tới loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con!
Phụ nữ mang thai cần xét nghiệm HIV để biết sớm tình trạng nhiễm HIV để được điều trị kịp thời!
Xét nghiệm HIV cho mẹ, sức khỏe cho con!
Điều trị thuốc ARV sớm cho mẹ - Giảm lây truyền HIV sang con!
Bảo hiểm y tế là cách tốt nhất để người nhiễm HIV được điều trị liên tục suốt đời!
Điều trị thuốc ARV sớm giúp người nhiễm HIV sống khỏe mạnh và giảm lây nhiễm HIV cho người khác!
Chẩn đoán sớm nhiễm HIV cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV để điều trị kịp thời đem lại sức khỏe cho trẻ!
Điều trị dự phòng ARV cho con sinh ra từ mẹ nhiễm HIV – Giảm lây truyền HIV sang con!