Ung thư cổ tử cung: Căn bệnh có thể phòng tránh được
Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, đặc biệt là tại các quốc gia đang phát triển. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm trên toàn cầu có khoảng hơn 600.000 ca mắc mới và hơn 300.000 ca tử vong do căn bệnh này. Tại Việt Nam, ung thư cổ tử cung đứng thứ hai trong các bệnh ung thư ở nữ giới sau ung thư vú, là mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.
- Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung là do nhiễm vi-rút HPV (Human Papillomavirus), một loại vi-rút lây truyền qua đường tình dục. Có hơn 100 chủng loại HPV, trong đó có khoảng 14 chủng nguy cơ cao, đặc biệt là HPV-16 và HPV-18, được xem là thủ phạm chính gây ra hơn 70% các ca ung thư cổ tử cung. Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ khác có thể làm tăng khả năng mắc bệnh bao gồm: Quan hệ tình dục sớm và với nhiều bạn tình; Sinh nhiều con hoặc sinh con khi còn quá trẻ; Hút thuốc lá; Hệ miễn dịch suy yếu, ví dụ như phụ nữ nhiễm HIV/AIDS hoặc người mắc bệnh ung thư; Vệ sinh cá nhân và vệ sinh sinh dục không đúng cách...
- Dấu hiệu của bệnh ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung thường tiến triển âm thầm trong giai đoạn đầu. Nhiều phụ nữ không hề có triệu chứng rõ ràng cho đến khi bệnh đã ở giai đoạn tiến triển. Một số triệu chứng cảnh báo có thể bao gồm: Ra máu âm đạo bất thường ngoài chu kỳ kinh hoặc sau khi quan hệ tình dục. Khí hư có mùi hôi, màu bất thường. Đau vùng chậu hoặc đau khi quan hệ. Mệt mỏi, sụt cân, tiểu buốt hoặc tiểu ra máu (trong giai đoạn muộn). Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn khiến việc điều trị trở nên khó khăn, tốn kém và tỷ lệ sống sót giảm đáng kể. Tuy nhiên, ung thư cổ tử cung hoàn toàn có thể phòng ngừa và phát hiện sớm thông qua các biện pháp y tế đơn giản và hiệu quả.
3. Biện pháp phòng tránh và khuyến cáo của ngành y tế
- Tiêm vắc-xin phòng HPV: Đây là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay. Vắc-xin HPV giúp phòng các chủng vi-rút nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung. WHO khuyến cáo nên tiêm vắc-xin cho bé gái từ 9–14 tuổi và phụ nữ đến 26 trước khi có quan hệ tình dục lần đầu.
- Tầm soát định kỳ: Phụ nữ từ 21 tuổi trở lên hoặc sau khi có quan hệ tình dục nên thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ bằng xét nghiệm. Việc tầm soát giúp phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư, từ đó can thiệp kịp thời trước khi chuyển thành ung thư thực sự.
- Thực hành tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su, hạn chế số lượng bạn tình, không quan hệ tình dục quá sớm.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Không hút thuốc lá, tăng cường dinh dưỡng, tập luyện thể dục thể thao và giữ vệ sinh cá nhân tốt cũng là những yếu tố góp phần giảm nguy cơ mắc bệnh.
Ung thư cổ tử cung là căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh và điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, về tiêm phòng HPV và tầm soát định kỳ là hết sức cần thiết. Các cơ sở y tế, trường học và chính quyền địa phương cần phối hợp đẩy mạnh truyền thông, tổ chức các chương trình tiêm chủng và tầm soát để bảo vệ sức khỏe phụ nữ – chính là bảo vệ tương lai gia đình và xã hội.
Hãy hành động ngay hôm nay – vì một tương lai không còn ung thư cổ tử cung!