Xét nghiệm nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2
Thời gian qua, mặc dù Chính phủ và các địa phương đã tích cực triển khai quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19, nhưng tại nhiều nơi dịch vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt tại các địa phương có mật độ dân số cao, có các khu công nghiệp đã xuất hiện những ca lây nhiễm tại cộng đồng, nguy cơ lây nhiễm tại các khu công nghiệp, khu dân cư đông người là rất lớn. Trước tình hình dịch có nguy cơ lan rộng, việc sử dụng rộng rãi các biện pháp xét nghiệm nhanh là cần thiết để kịp thời phát hiện, khoanh vùng, không để dịch lây lan.
Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 2022/QĐ-BYT ngày28/4/2021 về hướng dẫn sử dụng sinh phẩm xét nghiệm nhanh kháng nguyên vi rút SARS-CoV-2. Ngày 10/5/2021, Bộ Y tế có Công văn số 3848/BYT-DP về việc triển khai xét nghiệm SARS-CoV-2 trong tình hình mới. Để hỗ trợ các địa phương, đơn vị trong việc tổ chức triển khai xét nghiệm nhanh kháng nguyên đạt hiệu quả, ngày 01 tháng 07 năm 2021, Bộ Y tế có Công văn khẩn số 5264/BYT-DP về việc xét nghiệm nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đôn đốc, chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện các nội dung sau:
Chỉ đạo Sở Y tế hướng dẫn các cơ sở y tế, cơ quan, đơn vị trên địa bàn chủ động thực hiện xét nghiệm cho các nhóm đối tượng theo các hướng dẫn của Bộ Y tế, ưu tiên sử dụng xét nghiệm nhanh kháng nguyên cho các đối tượng theo Quyết định số 2022/QĐ-BYT ngày 28/4/2021 và Công văn số 3848/BYT-DP ngày 10/5/2021 của Bộ Y tế.
Chỉ đạo Sở Y tế hướng dẫn các đơn vị: Trong trường hợp lấy mẫu xét nghiệm đồng thời cho nhiều người, trước khi tổ chức xét nghiệm cần thông báo cho các nhóm đối tượng khung thời gian và địa điểm xét nghiệm để tránh tập trung quá đông người tại cùng một thời điểm và thực hiện các bước lấy mẫu, xét nghiệm tối thiểu như sau:
Bố trí địa điểm lấy mẫu theo nguyên tắc 1 chiều theo thứ tự các bước: chờ lấy mẫu => lấy mẫu => chờ kết quả xét nghiệm => đọc và ghi nhận kết quả xét nghiệm. Tại các khu vực này cần bố trí nhân viên y tế phụ trách việc hướng dẫn, thực hiện thao tác lấy mẫu, đọc kết quả,…cụ thể:
Chờ lấy mẫu: Nhân viên y tế hướng dẫn người đến xét nghiệm thực hiện khai báo y tế điện tử; Phát khẩu trang cho người đi xét nghiệm (nếu người đó không có sẵn khẩu trang); đo thân nhiệt cho người đến xét nghiệm.
Lấy mẫu: Theo hướng dẫn của nhà sản xuất đối với từng loại test xét nghiệm, nhân viên y tế thực hiện các thao tác xét nghiệm (lấy mẫu bệnh phẩm, tách chiết mẫu và nhỏ dung dịch sau tách chiết lên khay thử), sau đó đưa khay thử cho người đến xét nghiệm và hướng dẫn thời gian chờ kết quả.
Chờ kết quả xét nghiệm: Người đến xét nghiệm giữ khay thử và chờ tại khu vực chờ kết quả.
Đọc và ghi nhận kết quả xét nghiệm: Sau thời gian chờ, người đến xét nghiệm mang khay thử tới khu vực đọc kết quả xét nghiệm để nhân viên y tế đọc kết quả xét nghiệm theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Những người có kết quả xét nghiệm nhanh kháng nguyên dương tính thì bố trí vào một khu vực riêng, ghi nhận thông tin tối thiểu (gồm họ và tên, tuổi, địa chỉ, số điện thoại liên lạc) và triển khai ngay các biện pháp phòng chống dịch theo hướng dẫn tại Quyết định số 2022/QĐ-BYT ngày 28/4/2021.
Những người có kết quả xét nghiệm nhanh kháng nguyên âm tính: chưa loại trừ nhiễm SARS-CoV-2, cần hướng dẫn tiếp tục thực hiện các hoạt động phòng, chống dịch chủ động.
Địa điểm lấy mẫu xét nghiệm nhanh kháng nguyên cần bố trí khoảng cách phù hợp giữa các khu vực, vị trí của người đến xét nghiệm theo qui định phòng chống dịch, có đủ dung dịch sát khuẩn tay nhanh, khẩu trang…Hướng dẫn người đến xét nghiệm tuân thủ các qui định phòng, chống dịch, hạn chế tối đa trò chuyện, tiếp xúc không cần thiết.
Chỉ đạo Sở Y tế hướng dẫn, tổ chức tập huấn cho cơ sở y tế, cơ quan, đơn vị, các tổ COVID-19 cộng đồng trên địa bàn thực hiện lấy mẫu, xét nghiệm nhanh kháng nguyên để kịp thời triển khai trong trường hợp cần thiết.