Tác hại của thuốc lá

Cảnh báo gia tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá thế hệ mới trong thanh, thiếu niên

Hiện nay, bên cạnh việc sử dụng thuốc lá điếu thông thường thì tỷ lệ người sử dụng  thuốc lá thế hệ mới, thuốc lá điện tử đang có chiều hướng gia tăng nhất là ở thanh, thiếu niên.

Tại Việt Nam, những năm gần đây, việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng (vape) trong thanh, thiếu niên đang diễn ra khá phổ biến và có chiều hướng gia tăng. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13-17 tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023; ở nhóm 13-15 tuổi, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023.

Kết quả nghiên cứu của Trường Đại học Y tế công cộng tại 11 tỉnh, thành phố trong học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 cho thấy, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13-17 tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023.

Ở nhóm 13-15 tuổi, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023. Đặc biệt ở nhóm nữ giới từ 11-18 tuổi, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 4,3%.

         1. Một số thành phần và độc tính có trong khói thuốc lá

Trong khói thuốc lá có khoảng hơn 7.000 hóa chất khác nhau. Trong đó, có hàng trăm loại có tác động xấu đối với sức khỏe, khoảng 70 chất có khả năng gây ung thư bao gồm cả các chất gây nghiện và gây độc. Các chất độc hại này được chia làm 4 nhóm như sau: Nicotine, Monoxit Carbon (CO), Các chất kích thích ở dạng phân tử nhỏ, Các chất gây ung thư.

        2. Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe (bao gồm cả hút thuốc lá trực tiếp và hút thuốc lá thụ động)

Trong thuốc lá có rất nhiều chất gây hại đối với sức khỏe, tác động trực tiếp đến hệ hô hấp, đặc biệt là phổi và lâu dài sẽ gây nên các bệnh mạn tính nguy hiểm như: Ung thư, bệnh tim mạch, bệnh đường hô hấp,  tác hại đối với phụ nữ mang thai và trẻ em...

Những tác hại khác

Bên cạnh những tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe kể trên thì người hút thuốc lá còn có thể gặp phải một số vấn đề như sau: Vàng răng, Hơi thở nặng mùi, Dễ mắc các bệnh lý về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa võng mạc, suy giảm thị lực,... Hen suyễn, Loãng xương, Đẩy nhanh quá trình lão hóa, Mãn kinh sớm ở phụ nữ, Rối loạn cương dương ở nam giới...

         3. “Hút thuốc lá thụ động”

Tác hại của thuốc lá không chỉ đối với người hút mà người sống cùng hít phải khói thuốc cũng bị ảnh hưởng. Khói và cả hơi thuốc lá đều là những tác nhân nguy hiểm đối với sức khỏe của con người, nhất là trẻ em, phụ nữ đang mang thai và người lớn tuổi.Hút thuốc thụ động là một trong những nguyên nhân gây nên hàng loạt các ca tử vong do bệnh tim và bệnh ung thư phổi. Nhiều nghiên cứu cho thấy, nguy cơ bị bệnh tim đối với người hít khói thuốc tại nhà hoặc ở văn phòng làm việc cao hơn khoảng 25 - 30%.

Hút thuốc lá thụ động cũng là một yếu tố làm tăng rủi ro mắc nhiều bệnh lý khác nhau. Trẻ được sinh ra từ mẹ có hút thuốc sẽ có nguy cơ bị nhẹ cân,  nhiễm trùng đường hô hấp...

        4. Một số tác hại khác của việc hút thuốc lá với kinh tế - xã hội

Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, thói quen hút thuốc lá còn là nguyên nhân gián tiếp gây nên nhiều vấn đề nguy hại như hỏa hoạn hay làm giảm tác dụng của thuốc điều trị. Theo Fema, có rất nhiều vụ cháy do hút thuốc lá xảy ra trong khoảng 7.600 tòa nhà ở Mỹ hàng năm. Những vụ cháy đã khiến 365 người tử vong, 925 ca thương tích và tổng thiệt hại tài sản lên đến 326.000 USD mỗi năm.

Ngoài ra, việc hút thuốc lá còn làm giảm tác dụng của một loại thuốc điều trị, làm tăng chi phí và thời gian chữa bệnh, gây lãng phí.

Hút thuốc lá còn gây nên nhiều tác hại về kinh tế như: Người hút phải chi ra một khoản tiền khá lớn cho thuốc lá mỗi năm, tác động đối với thu nhập của cả gia đình, lại thêm chi phí để chăm sóc sức khỏe vì những vấn đề mà thuốc lá gây nên.

Đất trồng cho cây thuốc lá sẽ tăng lên khiến diện tích canh tác lương thực bị thu hẹp. Rác thuốc lá cũng sẽ tạo nên những ảnh hưởng xấu đối với môi trường sống và khói thuốc có khả năng làm ô nhiễm môi trường khiến nhiều người mắc bệnh thụ động.

Như vậy, hút thuốc lá không chỉ gây ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe mà còn có tác động lớn đối với xã hội và kinh tế. Chính vì vậy, việc thay đổi thói quen hút thuốc sẽ giúp giảm thiểu tác hại của thuốc lá đối với mọi vấn đề trong xã hội.

Trước những tác hại của thuốc lá đối với sức con người và sự phát triển kinh tế xã hội, từ năm 2015, được sự hỗ trợ của Quỹ PCTHTL - Bộ Y tế, tỉnh Thái Bình đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực để nâng cao nhận thức của người dân, trực tiếp là người sử dụng thuốc lá, huy động sự tham gia tích cực của các ban, ngành, đoàn thể thông qua các hình thức như: tập huấn, sân khấu hóa, tuyên truyền lưu động, phát thanh, đăng tải thông điệp, video trên các hệ thống thông tin đại chúng…Đến nay, tỷ lệ người cai thuốc lá tăng, nhiều người đã tự nguyện tham gia vào đội tuyên truyền viên vận động mọi người từ bỏ thuốc lá. Nhiều địa phương đã tự nguyện từ bỏ nghề truyền thống là trồng cây thuốc lá chuyển đổi sang trồng các loại cây hoa màu khác như: Thái Thụy, Quỳnh Phụ, Kiến Xương…

 Vì sức khỏe của mọi người, các cấp, ngành và cộng đồng hãy cùng chung tay xây dựng môi trường không khói thuốc./.