Ung thư đại, trực tràng ngày càng phổ biến và có xu hướng gia tăng

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ung thư đại, trực tràng đứng thứ 3 trong các loại ung thư gây tử vong trên toàn cầu, sau ung thư phổi và ung thư gan. Mỗi năm, thế giới ghi nhận khoảng 1,9 triệu ca mắc mới và gần 1 triệu ca tử vong vì căn bệnh này.

Ở Việt Nam, ung thư đại, trực tràng đang là một trong những loại ung thư phổ biến và có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Theo GLOBOCAN 2022, Việt Nam ghi nhận hơn 16.835 ca mắc mới mỗi năm, chiếm 9,7% tổng số ca ung thư và hơn 8.454 ca tử vong, xếp thứ 4 về tỷ lệ mắc và thứ 5 về tỷ lệ tử vong trong các loại ung thư. Đặc biệt, bệnh đang có xu hướng trẻ hóa, với tỷ lệ chẩn đoán ở người dưới 50 tuổi tăng 45% kể từ năm 1995. Tỷ lệ mắc bệnh đang có dấu hiệu trẻ hóa, đặc biệt ở nhóm người từ 40 tuổi trở lên. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn uống không hợp lý, ít chất xơ, nhiều thức ăn chế biến sẵn, cùng với thói quen hút thuốc, uống rượu và thiếu vận động là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng ở người Việt Nam.

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư đại, trực tràng

1. Chế độ ăn uống không lành mạnh: Một chế độ ăn nhiều thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, ít chất xơ và vitamin có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.
2. Lối sống ít vận động: Việc thiếu hoạt động thể chất, ngồi lâu, và thừa cân, béo phì là những yếu tố nguy cơ quan trọng đối với bệnh này.
3. Tiền sử gia đình: Người có người thân bị ung thư đại trực tràng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
4. Tuổi tác: Ung thư đại trực tràng thường gặp ở những người từ 50 tuổi trở lên.
5. Bệnh lý nền: Một số bệnh lý như viêm đại tràng mãn tính, polyp đại trực tràng, hoặc bệnh Crohn có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.
6. Hút thuốc lá, uống rượu: Những người hút thuốc lá hoặc uống rượu có nguy cơ cao mắc ung thư, trong đó có ung thư đại, trực tràng.

Các biện pháp phòng tránh ung thư đại trực tràng

Để phòng tránh ung thư đại, trực tràng, ngành y tế khuyến cáo người dân nên thực hiện một số biện pháp sau:

1. Khám sức khỏe định kỳ để tầm soát ung thư đại trực tràng: Việc đi khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là khi có triệu chứng bất thường như thay đổi thói quen đại tiện, máu trong phân, sụt cân không rõ lý do, hoặc đau bụng dai dẳng, sẽ giúp phát hiện bệnh sớm và can thiệp kịp thời. Các phương pháp tầm soát bao gồm xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân, nội soi đại tràng, và xét nghiệm ADN trong phân. Tầm soát nên được thực hiện ở lứa tuổi trên 40 và định kỳ hàng năm hoặc theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao.
2. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, giảm thiểu việc tiêu thụ thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, việc bổ sung đủ chất xơ và vitamin D cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư đại trực tràng.
3. Tăng cường vận động: Một lối sống năng động, với ít nhất 30 phút vận động mỗi ngày, sẽ giúp giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh lý, trong đó có ung thư đại trực tràng. Tập thể dục không chỉ giúp duy trì cân nặng hợp lý mà còn làm giảm tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể.
4. Giảm thiểu việc sử dụng rượu bia và thuốc lá: Rượu bia và thuốc lá đều là yếu tố nguy cơ mạnh mẽ đối với ung thư đại trực tràng. Việc cắt giảm hoặc từ bỏ những thói quen này sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh./.