Phòng bệnh tăng huyết áp ở người trẻ
Hiện nay trước sự hối hả của cuộc sống hiện đại làm cho con người dường như quên mất việc lắng nghe cơ thể mình, dẫn đến nhiều bệnh tật nguy hiểm trong đó có bệnh Tăng huyết áp (THA) đang dần được trẻ hoá làm ảnh hưởng đến sức khoẻ và năng suất công việc. THA ở người trẻ (dưới 35 tuổi) là dạng bệnh lý khá phổ biến hiện nay với tỉ lệ người mắc khoảng 5% - 12%. Tình trạng huyết áp tăng cao gây nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng người bệnh. Vì vậy việc phát hiện sớm và điều trị suốt đời bệnh THA, nhất là ở những người còn trẻ (thanh niên, trung niên...) góp phần ngăn ngừa các biến chứng nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tử vong.
1. Dấu hiệu nhận biết cơ bản của bệnh THA
THA ở người trẻ thường được phát hiện tình cờ trong đợt khám sức khỏe định kỳ hoặc bệnh nhân đến khám bệnh vì lý do khác. Trong số đó, đến 70% là không có triệu chứng điển hình như nhức đầu, chóng mặt...
Ở người trẻ bị THA thường có chỉ số huyết áp tâm trương (HA dưới) cao, ví dụ 120/95mmHg, trong khi đó, tăng huyết áp ở người cao tuổi thường là tăng số huyết áp tâm thu (HA trên), ví dụ 170/80mmHg. Dấu hiệu không điển hình của THA ở người trẻ có thể gặp như khó kiềm chế cảm xúc, dễ nóng giận, dễ mất tập trung, dễ ảnh hưởng đến công việc, giao tiếp...
THA gây các biến chứng trên tim mạch, tai biến mạch máu não ... Ngoài ra, ở người trẻ bị tăng huyết áp thì tỉ lệ rối loạn chức năng tình dục cao gấp 2,5 lần so với người không bị THA. Tỉ lệ này còn cao hơn khi người trẻ bị tăng huyết áp kèm theo các bệnh khác như đái tháo đường, bệnh lý thận mạn...
Các yếu tố cản trở việc điều trị THA ở người trẻ xuất phát từ tâm lý không chấp nhận mình bị THA vì cảm thấy cơ thể khỏe mạnh bình thường, tâm lý che giấu bệnh vì sợ ảnh hưởng việc thăng tiến trong công việc.
2. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh tăng huyết áp
Ở người trẻ, tỉ lệ THA có nguyên nhân cao hơn so với người lớn tuổi. Các nguyên nhân có thể gặp là bệnh lý thận mạn tính, mất thăng bằng nội tiết tố, dùng nhiều rượu ... Ngoài ra, các yếu tố góp phần làm tăng huyết áp là hút thuốc lá (kể cả hút thuốc lá thụ động), béo phì, stress, lối sống tĩnh tại, ăn quá mặn, uống nhiều rượu.
3. Cách phòng bệnh THA
Duy trì cân nặng hợp lý: Để phòng bệnh THA ở người trẻ tuổi, cần thực hiện giảm cân nếu bị béo phì.
Chế độ ăn uống
- Mỗi người cần áp dụng chế độ ăn giảm cân ít đường, ít mỡ, nhiều chất đạm và chất xơ. Ngoài ra, nên giảm bớt khẩu phần trong mỗi bữa ăn chứ không nên giảm bớt số bữa ăn hằng ngày. Không nên ăn quà bánh vặt, nên ăn nhạt. Chỉ nên ăn không quá 5g muối mỗi ngày. Lượng muối này bao gồm cả lượng muối có trong thức ăn và nước chấm.
- Nên ăn thức ăn có chứa nhiều các chất kali (có nhiều trong chuối, nước dừa, đậu trắng...), can-xi (có nhiều trong sữa, tôm, cua...), ma-giê (có nhiều trong thịt) để hoạt động của hệ tim mạch được ổn định. Nên ăn nhiều chất đạm có nguồn gốc từ cá và thực vật hơn là các loại thịt lợn, bò, gà...
- Không nên ăn quá ngọt ngay cả khi không bị mắc bệnh đái tháo đường..., hạn chế ăn dầu, mỡ. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây để cung cấp nhiều chất khoáng, vitamin và chất xơ. Hạn chế đồ cay, nóng, sử dụng chất kích thích, rượu.
Chế độ sinh hoạt, tập luyện
- Nên rèn luyện thân thể, thường xuyên tập thể dục đều đặn mỗi ngày, mỗi lần khoảng 30 - 45 phút.
- Nên dùng các loại hình tập luyện như dưỡng sinh, đi bộ, chạy bộ...phù hợp và tuyệt đối không được gắng sức.
- Giữ nếp sinh hoạt điều độ, ổn định, tránh trạng thái xúc động, lo âu, căng thẳng.
- Không hút thuốc lá.
- Khi điều trị dùng thuốc điều trị THA, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý ngừng thuốc hạ huyết áp hàng ngày và các thuốc khác do bác sĩ kê đơn, duy trì khám sức khỏe định kỳ hoặc tái khám đúng hẹn./.